Частота диспепсичних симптомів, тривоги, депресії та показники якості життя, пов’язаної зі здоров’ям, у пацієнтів з Helicobacter pylori-асоційованим хронічним гастритом залежно від наявності штамів CagA та VacA: крос-секційне дослідження

Автор(и)

  • Л. М. Нікуліна Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ, Україна http://orcid.org/0000-0003-2321-6173
  • Г. А. Соловйова Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ; Універсальна клініка «Оберіг», Київ, Україна http://orcid.org/0000-0001-8245-3051
  • І. А. Свінціцький Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ, Україна http://orcid.org/0000-0002-9303-4132

DOI:

https://doi.org/10.30978/MG-2023-3-14

Ключові слова:

Helicobacter pylori, чинники вірулентності, хронічний гастрит, диспепсія, тривога, депресія, пов’язана зі здоров’ям якість життя

Анотація

Мета — визначити частоту диспепсичних симптомів, тривоги і депресії та оцінити пов’язану зі здоров’ям якість життя у пацієнтів з Helicobacter pylori‑асоційованим хронічним гастритом залежно від наявності штамів CagA та VacA.

Матеріали та методи. До крос‑секційного дослідження було залучено 84 пацієнтів з хронічним гастритом (ХГ), асоційованим з H. pylori. Залежно від наявності високотоксигенних штамів H. pylori (CagA, VacA) пацієнтів розподілили на дві групи. До групи 1 залучено 50 пацієнтів з ХГ зі штамами H. pylori CagA і VacA, до групи 2 — 34 пацієнтів з ХГ без зазначених штамів H. pylori. Визначення чинників вірулентності H. pylori проводили методом полімеразної ланцюгової реакції, імуноглобулінів (IgA, IgG) до антигену білків CagA і VacA H. pylori у сироватці венозної крові — методом твердофазного імуноферментного аналізу. Рівень тривоги та депресії оцінювали кількісно за допомогою Госпітальної шкали тривоги та депресії (Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS)). Для оцінювання якості життя, пов’язаної зі здоров’ям, використовували опитувальник The MOS 36‑Item Short Form Health Survey (SF‑36). Статистичне опрацювання отриманих даних проводили з використанням пакетів статистичних програм Stata 11 та Statistica 6.

Результати. Біль в епігастрії статистично значуще частіше турбував пацієнтів з високотоксигенними штамами H. pylori (60,0 та 35,3%; p=0,026). Статистично значущої різниці за частотою скарг на відчуття переповнення після їжі, раннього насичення та печіння в епігастрії між пацієнтами обох груп не виявлено (р >0,05). Серед пацієнтів з вірулентними штамами H. pylori CagA і VacA частіше реєстрували випадки тривоги (р=0,041) та депресії (р=0,032). У пацієнтів групи 1 були нижчими такі показники якості життя, як рольове функціонування, спричинене фізичним станом (50  та 75; p=0,0001), інтенсивність болю (57,5 і 77,5; p=0,0001), життєва активність (55 та 80; p=0,0011), психічне здоров’я (56 і 84; p=0,0001), загальний стан здоров’я (45 та 75; p=0,0001).

Висновки. Наявність високотоксигенних штамів H. pylori (CagA і VacA) — важливий чинник, що може впливати на клінічний перебіг H. pylori‑асоційованого гастриту. У пацієнтів з вірулентними штамами CagA та VacA частіше спостерігаються скарги на біль в епігастрії, випадки тривоги та депресії, а також реєструють гірші показники якості життя, пов’язаної зі здоров’ям.

Біографії авторів

Л. М. Нікуліна, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ

асистент кафедри внутрішніх хвороб стоматологічного факультету

Г. А. Соловйова, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ; Універсальна клініка «Оберіг», Київ

д. мед. н., проф., в. о. зав. кафедри внутрішніх хвороб стоматологічного факультету

І. А. Свінціцький, Національний медичний університет імені О. О. Богомольця, Київ

к. мед. н., доцент, доцент кафедри внутрішніх хвороб стоматологічного факультету

Посилання

Akeel M, Shehata A, Elhafey A, et al. Helicobacter pylori vacA, cagA and iceA genotypes in dyspeptic patients from southwestern region, Saudi Arabia: distribution and association with clinical outcomes and histopathological changes. BMC Gastroenterol. 2019 Jan 25;19 (1):16. http://doi.org/10.1186/s12876-019-0934-z. PMID: 30683054; PMCID: PMC6346553.

Feshchenko YI, Mostovoy YM, Babiychuk YV. The procedure of adaptation of international quality of life questionnaire MOS SF-36 in Ukraine, the experience of administration in asthma patients. Ukrainian Pulmonology Journal. 2002;3:9-11. Ukrainian.

Figura N, Trabalzini L, Mini R, et al. Inactivation of Helicobacter pylori cagA gene affects motility. Helicobacter. 2004 Jun;9 (3):185-93. http://doi.org/10.1111/j.1083-4389.2004.00224.x. PMID: 15165253.

Ford AC, Marwaha A, Sood R, Moayyedi P. Global prevalence of, and risk factors for, uninvestigated dyspepsia: a meta-analysis. Gut. 2015 Jul;64 (7):1049-57. http://doi.org/10.1136/gutjnl-2014-307843. PMID: 25147201.

Ford AC, Tsipotis E, Yuan Y, Leontiadis GI, Moayyedi P. Efficacy of Helicobacter pylori eradication therapy for functional dyspepsia: updated systematic review and meta-analysis. Gut. 2022 Jan 12:gutjnl-2021-326583. http://doi.org/10.1136/gutjnl-2021-326583. PMID: 35022266.

Goodwin RD, Cowles RA, Galea S, Jacobi F. Gastritis and mental disorders. J Psychiatr Res. 2013 Jan;47 (1):128-32. http://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2012.09.016. PMID: 23073472.

Kawamura Y, Funaki Y, Yoshimine T, Tamura Y, Yamamoto S, Izawa S, Hayakawa T, Ebi M, Murotani K, Ogasawara N, Sasaki M, Kasugai K. Characteristics and predictive factor of Helicobacter pylori-associated functional dyspepsia in Japanese patients. digestion. 2019;100 (4):277-85. http://doi.org/10.1159/000496101. PMID: 30630185.

Kishk RM, Soliman NM, Anani MM, et al. Genotyping of Helicobacter pylori virulence genes cagA and vacA: Regional and National Study. Int J Microbiol. 2021 Jun 29;2021:5540560. http://doi.org/10.1155/2021/5540560. PMID: 34306090; PMCID: PMC8263242.

Loffeld RJ, Werdmuller BF, Kusters JG, Kuipers EJ. Functional dyspepsia is associated with cagA-positive Helicobacter pylori strains. Scand J Gastroenterol. 2001 Apr;36 (4):351-5. http://doi.org/10.1080/003655201300051072. PMID: 11336157.

Malfertheiner P, Camargo MC, El-Omar E, et al. Helicobacter pylori infection. Nat Rev Dis Primers. 2023 Apr 20;9 (1):19. http://doi.org/10.1038/s41572-023-00431-8. PMID: 37081005. PMID: 37081005.

Meng WP, Wang ZQ, Deng JQ, et al. The role of H. pylori CagA in regulating hormones of functional dyspepsia patients. Gastroenterol Res Pract. 2016;2016:7150959. http://doi.org/10.1155/2016/7150959. PMCID: PMC5093276.

Moreno-Ochoa MF, Valencia ME, Morales-Figueroa GG, Moya-Camarena SY. Association of cagA+ Helicobacter pylori strains with high urease activity and dyspepsia in Mexican adults. Rev Gastroenterol Mex (Engl Ed). 2020 Oct-Dec;85 (4):404-9. http://doi.org/10.1016/j.rgmx.2019.09.002. PMID: 32224002.

Nejati S, Karkhah A, Darvish H, et al. Influence of Helicobacter pylori virulence factors CagA and VacA on pathogenesis of gastrointestinal disorders. Microb Pathog. 2018 Apr;117:43-8. http://doi.org/10.1016/j.micpath.2018.02.016. PMID: 29432909.

Nelson DB, Murdoch M, Sandozi IK, Dalmasso AP, Crabtree JE, Ho SB. Dyspepsia is associated with CagA-positive Helicobacter pylori. Am J Gastroenterol. 2000 Dec;95 (12):3412-7. http://doi.org/10.1111/j.1572-0241.2000.03354.x. PMID: 11151870.

Sandi YDL, Fitriani A, Lismayanti L, Srinayanti Y, Widianti W. Prevalence and correlation of knowledge level, stress, diet compliance and quality of life in gastritis patients. Genius Journal. 2021 Jul;2 (1): 22-9. http://doi.org/10.56359/gj.v2i1.16.

Shrestha R, Karki S, Pandey B, Sharma YR. Upper gastrointestinal endoscopy findings in patient presenting with dyspepsia. Journal of Patan Academy of Health Sciences. 2015 Dec;2 (2):19-22. http://doi.org/10.3126/jpahs.v2i2.20325.

Soboka M, Gudina EK, Gashaw M, et al. Depression among people with dyspepsia and H. pylori infection: A community based cross-sectional study in Ethiopia. PLoS One. 2022 Oct 6;17 (10):e0275424. http://doi.org/10.1371/journal.pone.0275424. PMID: 36201454; PMCID: PMC9536533.

Sugano K, Tack J, Kuipers EJ, et al.; faculty members of Kyoto Global Consensus Conference. Kyoto global consensus report on Helicobacter pylori gastritis. Gut. 2015 Sep;64 (9):1353-67. http://doi.org/10.1136/gutjnl-2015-309252. PMID: 26187502; PMCID: PMC4552923.

Takeoka A, Tayama J, Kobayashi M, et al. Psychological effects of Helicobacter pylori-associated atrophic gastritis in patients under 50 years: A cross-sectional study. Helicobacter. 2017 Dec;22 (6). http://doi.org/10.1111/hel.12445. PMID: 29034535.

Treiber G, Schwabe M, Ammon S, Walker S, Klotz U, Malfertheiner P. Dyspeptic symptoms associated with Helicobacter pylori infection are influenced by strain and host specific factors. Aliment Pharmacol Ther. 2004 Jan 15;19 (2):219-31. http://doi.org/10.1111/j.1365-2036.2004.01751.x. PMID: 14723613.

Ware JE Jr, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care. 1992 Jun;30 (6):473-83. PMID: 1593914.

Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand. 1983 Jun;67 (6):361-70. http://doi.org/10.1111/j.1600-0447.1983.tb09716.x. PMID: 6880820.

##submission.downloads##

Опубліковано

2023-06-29

Номер

Розділ

Оригінальні дослідження